Life is what happens...

Life is what happens while you are making other plans...

Ik ben al druk doende met mijn nieuwe boek, de debuutroman die ik voor het einde van het jaar af wilde hebben. Geen Floor, geen Jayden en Emma... even iets nieuws. Mijn redenen heb ik al uitgestippeld in een eerder blog. Outline uitgewerkt, al behoorlijk op weg met worldbuilding, mindmaps van de twee hoofdpersonages gemaakt, first draft van het eerste hoofdstuk al geschreven... En toen tingelde mijn email.

Ik ben benaderd door de (nog redelijk nieuwe) website Sweek.

Sweek is een open platform dat iedereen – overal ter wereld – in staat stelt om verhalen te lezen, te schrijven en te delen. Gemakkelijk snel en helemaal gratis. Op Sweek kan je verhalen vinden van zowel opkomende schrijvers als gevestigde auteurs, in alle genres. We hebben een uitgelichte lijst waarbij het Sweek team Nederlandse verhalen uitkiest, maar bijvoorbeeld ook de 'populair' lijst gebaseerd op de interactie die je verhaal krijgt. Je kunt verhalen liken, volgen, delen en erop reageren. Als je een verhaal volgt krijg je notificaties als de schrijver een nieuw hoofdstuk heeft gepubliceerd. Als schrijver blijven de rechten van je verhaal trouwens geheel bij jezelf.

Sweek gaat effectief dus de concurrentie aan met gigant Wattpad, waar ik al jaren publiceer (en met succes). Wat er anders is aan Sweek, is dat ze ook auteurs de mogelijkheid bieden om het materiaal dat ze op Sweek zetten middels self-publishing aan de man te brengen, in e-book, paperback en hardcover. Dat is een dienst die Wattpad in ieder geval niet aanbiedt. Verder werken ze samen met uitgeverijen en gevestigde auteurs en laten we hopen dat Nederlandse uitgevers het platform gaan gebruiken om nieuw talent te ontdekken. Op Wattpad gebeurt dit al voor Noord-Amerika. Het is een Nederlandse start-up en nog redelijk pril, dus is het logisch dat ze momenteel hun uiterste best doen om zoveel mogelijk content van goede kwaliteit op hun site te krijgen. Hun succes valt en staat met het verkrijgen van zowel lezers als schrijvers. En als er niets te lezen is, dan blijven de lezers weg.

Dan kun je je wel voorstellen dat ik mij vereerd voel dat mij gevraagd is content bij te dragen aan de site. Ze vroegen specifiek om "De Heks van Komschrei". Shit.

Niet dat ik overtuigd ben dat "De Heks" niet goed is. In tegendeel; doorde vele leuke, enthousiaste reacties op Wattpad heb ik de conclusie wel moetentrekken dat het verhaal veel mensen aanspreekt, ook buiten de young-adults (hoewel deze doelgroep 50% van de lezers van Floor behelst). De pest is alleen dat ik het eerste boek van Floor niet in de huidige staat (als in: zoals die op Wattpad te vinden is) op Sweek of waar dan ook wil zetten. Ik publiceerde per voltooid hoofdstuk en dat betekende dat ik halverwege het boek een aantal zaken heb aangepast. Dit heeft wat continuïteitsproblemen en plotgaten opgeleverd. Daarom wil ik deze methode ook eigenlijk niet meer gebruiken voor nieuw materiaal; eerst afmaken, dan herzien, dan pas plaatsen.

Verder heb ik opgemerkt uit de vele comments dat de rol van priester Maarten in de eerste hoofdstukken dusdanig groot was, dat een aantal lezers hem als de antagonist later in het boek voorspelden. Dat hij dit helemaal niet was, was niet de schuld van mijn lezers, maar mijn schuld als verteller van het verhaal. Door zijn rol in de eerste hoofdstukken te verkleinen naar een bijrolletje en niet een heel hoofdstuk vanuit zijn perspectief te schrijven, hoop ik deze verwarring in de toekomst te voorkomen. Maar dat betekend ook dat ik hetgeen Floors ouders overkomt moet schrappen; Floor is als dat gebeurt bewusteloos en kan hier niets van mee krijgen. Maar Floor moet wel in een positie geplaatst worden dat op de een of andere manier contact zoeken met haar ouders geen optie is. Kortom; ik moet een hoop problemen in het eerste kwart van het boek aanpassen en wel zo dat hierin gestarte opzetjes naar latere boeken intact blijven (je hebt ze waarschijnlijk niet gezien, maar ze zijn er).

Ook overweeg ik het niveau van technologie in "De Heks" iets op te schroeven. Floor leeft in een wereld die wel heel erg veel lijkt op zoveel andere fantasy-verhalen; een soort Middeleeuws Europa. Ik wil mijzelf hier ook in onderscheiden en de wereld om het verhaal heen veranderen. Hoewel de impact op het plot zelf minimaal is, weet ik niet of de lezers dat wel leuk vinden. Hier heb ik dus een poll voor aangemaakt op dit blog dat je rechtsboven op deze pagina kunt vinden. Laat gerust je mening horen!

Daarbij begin ik het steeds prettiger te vinden om in tegenwoordige tijd te schrijven. De zinnen lopen lekkerder en ikzelf heb ik het idee dat de lezer nog meer in het verhaal zit. Verder zijn er nog wat andere technieken die ik beter onder de knie begin te krijgen wil gebruiken om het verhaal (of eigenlijk de vertelling hiervan) te verbeteren. Gelukkig ben ik redelijk tevreden over de tweede helft van het boek, in Waterpoort, waar ik niet erg veel aan hoef aan te passen qua verhaal.

Ik heb de mensen van Sweek aangegeven dat ik mij vereerd voel dat ze mij gevraagd hebben, maar dat ik het boek op punten moet aanpassen om het daar neer te zetten. Dat vonden ze niet erg. Ze hebben nooit exclusiviteit geëist, maar vooralsnog zet ik de herschreven versie alleen op Sweek en niet op Wattpad. Niet dat ik Wattpad de rug toe keer, maar "De Heks" staat daar al. En met het herschrijven komt "De Heks van Komschrei" een gigantische stap dichter bij daadwerkelijke publicatie. Of ik hiervoor van de diensten van Sweek/MyBestseller gebruik ga maken weet ik nog niet, maar dat is een beslissing die ik nog niet hoef te maken. Ik moet eerst een boek van ruim 130.000 woorden herzien. Daar ben ik wel de rest van het jaar zoet mee. Of ik nog tijd heb om ook aan mijn nieuwe boek te werken? Waarschijnlijk niet, maar ik kan het allicht proberen.

Ondertussen heb ik alvast een kort verhaal op Sweek gezet om in ieder geval alvast iets op de site te hebben. Ik ben benieuwd...

Worldbuilding

Twee weken geleden, in mijn drie blogs over research, heb ik al een paar aspecten van worldbuilding aangestipt. Worldbuilding is iets wat niet alleen nodig is voor verhalen die zich in een andere wereld (of realiteit) afspelen, maar binnen alle genres. Als je verhaal zich in de 'bekende' wereld afspeelt, kun je een deel van onderstaande stappen overslaan. Een verhaal dat zich in de wereld en realiteit afspeelt die we allemaal kennen vereist nog wel dat je hier zoveel mogelijk over leert en noteert. Research en worldbuilding gaan hand in hand en per genre is het verschillend hoeveel tijd en aandacht je in beide moet steken.

De belangrijkste reden om de nodige tijd in worldbuilding te steken is dezelfde als voor research; de wereld waar je personages in leven moet voor de lezer logisch en geloofwaardig zijn. Des te minder de omgeving van je personages op die van ons lijkt, des te meer tijd je eraan moet besteden. Leg zoveel mogelijk op een voor jou duidelijke manier vast en bedenk dat je niet elk detail in je verhaal hoeft te gebruiken. Sterker nog: je moet niet elk detail gebruiken. Teveel details met je lezer delen vertraagd je verhaal en dan wordt het al snel saai. Je wilt je wereld tot leven laten komen; niet je lezers vervelen (want dan haken ze af).

Bedenk onder andere de volgende punten, maar bedenkt dat dit slechts enkele tips zijn. Voeg punten toe naar eigen behoefte.

• Politieke structuur
• Volkeren en/of sociale klassen
• Sociale structuur 
• Wetten en regels
• Geografie en natuur
• Technologie
• Wezens en dieren
• Ligging van plaatsen ten opzichte van elkaar

Werk bovenstaande punten uitgebreid uit. Reizen je personages door het land (of landen)? Maak een kaart. Zorg dat de verhoudingen kloppen. Speelt het verhaal zich (deels) in een stad af? Maak hier ook een kaart van. Een ruimteschip wellicht? Maak een plattegrond. Maak eventueel schetsen van wezens of volkeren. Het hoeft niet goed te kunnen tekenen, het gaat erom dat het voor jou duidelijk is. Je hoeft deze aantekeningen en kaarten niet met je lezers te delen. Sterker nog; tenzij je kaart echt van een goede kwaliteit is, moet je niets met je lezers delen, alleen middels je beschrijvingen.

Bovenstaande is ook van belang voor de consistentie van je verhaal. Als je personages eerst vanuit de cockpit van hun ruimteschip naar links naar de machinekamer gaan en een paar hoofdstukken later naar rechts, gaat dat sommige lezers opvallen. Hierdoor trek je ze al vrij snel uit je verhaal. Dat zelfde geldt voor de ligging van straten en plaatsen. Leg vast hoe lang ze reizen en van waar naar waar. Een oplettende lezer kan tegen fouten aanlopen en als je jezelf kunt controleren aan de hand van je aantekeningen en kaarten, dan is de kans op een dergelijke fout al een stuk kleiner.

Vergeet ook niet dat worldbuilding, net als de meeste andere onderdelen van het schrijven leuk moet zijn. Je bent bezig met het creëren van je eigen wereld, waar jouw wetten en regels gelden. Geniet ervan en neem er de tijd voor. Je zult zien dat het je zal helpen je wereld echt tot leven te laten komen en het schrijven van een goed, kloppend en geloofwaardig verhaal beter en sneller gaat.

Research van je verhaal

Deze week plaats ik een drietal blogs over research. Maandag heb ik research bij historische fictie behandeld. Woensdag behandelde ik science fiction en fantasy en vandaag komt research in het algemeen aan bod.

Research (science fiction & fantasy)

Deze week plaats ik een drietal blogs over research. Maandag heb ik research bij historische fictie behandeld. Vandaag behandel ik science fiction en fantasy en vrijdag research in het algemeen.

Research (historische fictie)

Deze week plaats ik een drietal blogs over research. Mijn eerste blog gaat over research bij historische fictie. Woensdag behandel ik science fiction en fantasy en vrijdag research in het algemeen.

Keuzes...

Soms is het moeilijk om te kiezen welk verhaal je nu wilt gaan vertellen. Ik heb zeker veertig ideeën voor boeken op de planken liggen, waarvan een aantal reeksen. Ik weet dat een aantal fans op WattPad zitten te wachten op een nieuw deel in de Ziener reeks, maar het tweede verhaal komt niet lekker van de grond. Er zitten nog een paar grote problemen in het plot die ik eerst moet oplossen voordat ik ook maar een letter op papier zet. Dat lieg ik trouwens, want de eerste paar hoofdstukken heb ik al geschreven. Maar ja, die kunnen grotendeels de spreekwoordelijke prullenbak in, aangezien die het begin van de zojuist genoemde plotproblemen bevatten.

Floor (en laten we Pien en Peet niet vergeten) hebben inmiddels ook een schare fans die graag meer willen lezen over het 'Dametje' en haar leermeesteressen. "De Heks van Komschrei" is, na de nodige aanpassingen en verbeteringen zeker een boek dat ik met een gerust hart een ISBN nummer wil geven nadat ik mijn uiteindelijke versie door wat beta-lezers heb laten beoordelen. Gezien de liefhebbers op WattPad weet ik zeker dat er wel vrijwilligers voor te vinden zijn die hun kostbare tijd hieraan willen besteden. Hoewel ik nog minstens drie boeken voor Floor qua plot heb uitgewerkt, wil ik nog niet aan een tweede deel voor WattPad gaan schrijven als het eerste deel nog niet herzien en 'af' is. Eigenlijk geeft "De Ogen van de Ziener" mij hetzelfde probleem. Ook die wil ik op termijn uitgeven, maar heeft nog de nodige liefde en aandacht nodig.

Ik was van plan om mijn energie in een ander boek te steken. Het is een science fiction roman, is niet zo lang (bijna een novelle) en er passen potentieel nog meer delen bij. Ik heb echter opvolgende delen nog niet zo goed in het vizier en ik wil niet aan een reeks beginnen en het bij één boek te houden. Misschien slaat het niet aan en zit niemand op een tweede deel (of een derde... of een vierde) te wachten, maar als het wel aanslaat... Ik heb al twee reeksen in de pijplijn. Een derde lijkt me onverstandig.

Het veiligste lijkt dus een losstaand boek. Dan is er weer wat activiteit (van mij) op mijn WattPad profiel en hebben mijn lezers weer nieuw materiaal. Ook hier heb ik wel een paar ideeën voor liggen. Enkele die echt niet geschikt zijn voor Young Adults, waar toch best wel een deel van mijn huidige lezers onder vallen (niet allemaal natuurlijk) en geen science fiction of fantasy. Een ander ben ik echt heel trots op. Het plot is echt een origineel idee, maar ik heb wat het plot betreft alleen een begin en een einde. Wat er allemaal met de hoofdpersonen moet gebeuren in de tussenliggende hoofdstukken weet ik echt nog niet. Ik hik er al bijna vijf jaar tegenaan. Dat gaat hem dus nog even niet worden.

Onderweg naar mijn werk zat ik bovenstaande te overpeinzen. Ik wil het volgende boek nu eerst schrijven en pas als ik het af heb (en minimaal een stuk of twee keer herzien) met een hoofdstuk per week op WattPad zetten. Als het goed ontvangen wordt, wil ik graag de optie openhouden om het uit te geven. Als ik dat doe, dan wordt het mijn debuut, mijn eerste indruk. Het moet dus wel een beetje een goed verhaal zijn (hoop ik) en lezers een beeld geven van mijn stijl en genres (hoewel ik niet geloof dat een schrijver maar binnen één of twee genres kan of moet schrijven). Toen klikte het.

Dat ene verhaal waar ik ooit (jaren gelden) aan begonnen was en nog niet verder is dan een summier plot en twee hoofdstukken (in het Engels). Het was wel een leuk verhaal... Origineel (voor zover ik weet), science fiction, 'character-driven' en volgens mij geschikt voor een redelijk breed publiek. Ik ging het plot dat ik destijds verzonnen had nog eens na in mijn hoofd. Immers...

“A writer’s notebook is the best way in the world to immortalize bad ideas. My idea about a good idea is one that sticks around and sticks around and sticks around.”
- Stephen King

Dit idee is altijd blijven plakken. Het is voortgekomen uit een andere reeks (waarvan ik bijna twintig jaar geleden al twee boeken heb geschreven die ik nu echt nooit aan iemand zou durven laten lezen) of in ieder geval het concept van een ontvoering door buitenaardse wezens. Vaak genoeg gedaan, voor zover ik weet nog nooit op deze manier. Ja, dit gaat hem worden. Tijd om het plot en de personages uit te werken en research te doen. Aan de slag!

... maar eerst nog even werken natuurlijk.

Nieuwe workflow

Heb ik dat?

Ik baalde al als een stekker toen bleek dat Literature and Latte hun Linux port van Scriviner niet langer gingen voortzetten. Nu blijkt dat de laatst uitgebrachte versie op Ubuntu 16.10 helemaal niet werkt en van Ubuntu 16.04 hoor ik wisselende berichten. Ik heb net mijn laptop uitgerust met Mint 18 (gebaseerd op 16.04), dus als Scriviner al werkt, dan is deze nog maar heel beperkt houdbaar.

Ik moet mijn workflow aanpassen.

Ik ben absoluut van mening dat een hulpmiddel zoals een tekstverwerker, een mindmap, een wiki of wat dan ook niets meer is dan een hulpmiddel. Maar hulpmiddelen zijn er om sneller, beter en efficiënter te werken. En ik werk graag zo efficiënt mogelijk. Nu er dus een belangrijk hulpmiddel wegvalt, moet ik mij aanpassen.

Uiteraard ging ik meteen googelen op "Linux alternatives for scriviner" en kwam al snel een artikel tegen over Manuskript. Uiteraard bekeek ik meteen de website en die zag er erg netjes en professioneel uit. Het feit dat het programma alle tekst opslaat in platte tekst leek me een prima eigenschap. Toch maar even naar de comments onder het artikel gekeken. Al snel viel mijn oog op de opmerking dat er al maanden geen activiteit waarneembaar was op de GitHub pagina van het project. En inderdaad; de laatste aanpassing van de code was alweer elf maanden geleden. Stik. Het leek zo'n mooi programma om Scriviner te vervangen.

Dat is echt een plaag onder dit soort software; het komt en het gaat, maar het blijft bijna nooit lang. Niet de programma's die ik prettig vind werken. Ooit (jaren geleden) begon ik met StoryBook, wat ik zelfs kocht. Dat verdween ineens; schijnbaar is het failliet gegaan. Een tijdje daarna is de originele broncode gebruikt om een open source versie te maken; oStorybook. Wat ik echter erg vervelend vond aan dit product is dat al mijn werk werd opgeslagen in een vervelend database (db2) formaat. Nieuwkomer Bibisco flikt hetzelfde geintje. Het is alsof je boeken gegijzeld worden door het programma wat je op dat moment gebruikt. Je kunt er alleen via dat programma bij.

Scriviner heeft dezelfde nare eigenschap. Je kunt je Scriviner documenten alleen maar openen in Scriviner. En dat is een groot probleem als je het niet meer kunt gebruiken, of op zoek bent naar iets anders. Daarom sprak Manuskript mij zo aan. Maar overstappen naar een product dat al bijna een jaar niet meer actief is? Nee, daar begin ik niet aan.

Ik heb dus besloten om voortaan in platte tekst bestanden te werken. Ik maak mijzelf dan veel minder afhankelijk van allerlei producten die mijn werk opslaat in exotische bestanden. Ik kan er dan nog steeds gewoon bij met meerdere soorten editors. FocusWriter kan prima met platte tekst overweg. En het wordt nog altijd keurig onderhouden door zijn maker. Het is simpel, doet wat het moet doen en werkt erg prettig. Geen onnodige toeters en bellen. Daarbij kan ik platte tekst eenvoudig omzetten naar een formaat waarmee ik mijn boeken eenvoudig kan omzetten naar diverse e-book formaten. Aangezien ik op termijn mijn werk zelf wil uitgeven is dat een bijkomend voordeel.

Maar waar ga ik die platte tekst opslaan? Dropbox heeft wel een vorm van versiebeheer, maar ik ben het eigenlijk al een tijdje langzaam maar zeker minder aan het gebruiken. Voor al mijn scriptjes en handige programmaatjes gebruik ik al jaren Git. Ik ken weinig IT bedrijven die het tegenwoordig niet gebruiken. Maar het is niets meer en niets minder dan versiebeheer voor je bestanden. Of het nu broncode is of de nieuwste avonturen van Emma en Jayden maakt Git niets uit. Daarbij heb ik via GitLab de mogelijkheid om privé repositories aan te maken. Alleen mensen die ik toegang geef kunnen dan bij mijn werk. En ik kan er zelf overal bij, zelfs met een eenvoudige browser. Als ik mensen mijn werk op fouten laat controleren kunnen ze middels GitLab eenvoudig wijzigingen doorvoeren. Die kan ik dan inzien, terugdraaien, noem maar op.

Ja, ik maak van de nood een deugd en ga mijn workflow eens flink herzien. En daarna vlug verder aan het volgende hoofdstuk van mijn nieuwe boek.